Ufuk (Gözerimi veya Ufuk Çizgisi) gök ile yer ya da deniz düzeyini hayali olarak ayıran çizgidir. Gerçek ufuk genellikle, ağaçlar, dağlar ve binalarla örtüldüğü için gök ile yerin birbirini kestiği bu noktalara görünür ufuk denir. Astronomide, gözlem yapan kişinin bulunduğu noktadan (gözlemcinin gözünden doğru) yatay olarak çizilen doğrudur.
 |
| Ufuk çizgisi |
Ufuk mesafesi
Pisagor teoremine göre
a2 + b2 = c2
dik üçgenin kısa kenarını ufuk uzaklığı (a), uzun kenarını da dünya'nın yarıçapı (b) olarak kabul edersek hipotenüs dünyanın yarıçapı ile gözlemcinin boyu toplamı (c) olacaktır.
u = ufuk uzaklığı
r = dünyanın yarıçapı
r+g = hipotenüs
r2 + u2 = (r + g)2
r2 + u2 = r2 + 2rg +g2
eşitliğin iki yanındaki r2'ler birbirini götürdüğünde ufuk mesafesi
u2 = 2rg + g2
u = √2rg + g2
Yukarıdaki formüle göre, boyu 1,7 metre olan birinin görebileceği ufuk mesafesi ;
r = 6378 km (dünyanın ekvator yarıçapıdır)
g = 1,7 m = 0,0017 km
u = √2 x 6378 x 0,0017 + 0,00172 = 4,66km
boyu 1,7 metrelik bir kişi için ufuk 4,66 km uzaktan başlamaktadır. Eğer bu kişi 5 metre yüksekliğindeki bir direğe tırmanırsa
u = √2 x 6378 x 0,0067 + 0,00672 = 9,2km
olur.
 |
| Su ufku |
ufuk kelimesi ne demek TDK sözlük anlamı ve açıklaması nedir?
ufuk, -fku
Arapça ufḳ
1. isim Düz arazide veya açık denizde gökle yerin birleşir gibi göründüğü yer; çevren:
"Geniş çöl ufukları arasında çadırlarımızı kurduk." - Falih Rıfkı Atay
2. isim, coğrafya Çekülün gösterdiği dikey çizgi ile gözlemci üzerinden geçen düzlem; göz erimi.
3. isim, mecaz Anlayış, kavrayış, görüş, düşünce gücü:
"Bu dar zihinlerde, ufku genişlememiş dimağlarda, zaruri olarak faziletler de dardı." - Ömer Seyfettin
4. isim, mecaz Bir kimsenin dışında bulunan çevre, muhit, dolay.
TDK kişi adları sözlüğü
Köken: Arapça, Cinsiyet: Erkek ve Kız
1. Düz arazide veya açık denizde gökle yerin birleşir gibi göründüğü yer. 2. Anlayış, kavrayış, görüş, düşünce gücü. 3. Çevre, dolay.
Gökbilim Terimleri Sözlüğü - 1969
bk. gözerimi.
Kelime Kökeni
Arapça Afḳ kökünden gelen aynı anlama gelen ufḳ افق sözcüğünden alıntıdır.
Tarihte En Eski Kaynak
ufḳ [ Aşık Paşa, Garib-name (1330) ]
ufḳî "ufka ait, yatay"