Afrodit

Afrodit heykeli

Afrodit (Grekçe: Ἀφροδίτη), Yunan mitolojisinde aşk tanrıçası. Beden ve ruh aşkını birbirinden ayıran Antik Yunanlar, Afrodit adında iki tanrıçaya sahiplerdi: Afroditlerin biri, "beden aşkı" tanrıçası, diğeri ise "ruh aşkı" idi.

Roma mitolojisindeki ismi Venüs, Etrüsk mitolojisindeki ismi Turan'dır. Gigantlar arasındaki karşıtı Periboia'dır.

Afrodit'in doğumu üzerine iki efsane vardır. Homeros tanrıçanın Zeus ile Okeanos kızı Dione'den doğduğunu söylerken, Hesiodos Theogonia'da bu tanrıçanın denizin köpüklü dalgalarından doğduğunu söyler. Kronos, kral babası Uranos'u devirirken, bir orakla babasının cinsel organını keser. Kesilen organ denize düşer ve oluşan köpüklerden Afrodit doğar.

Afrodit altın sıfatıyla çoğu yerde ortaya çıkar. Tanrıça için çoğunlukla kullanılan sıfatlar işveli, cilveli ve gönül alıcıdır. Güzelliği, sevgiyi, sevişmeyi simgeleyen tanrıça, çoğu yerde oğlu Eros ile görünmektedir. Ancak Eros Hesiodos'a göre oğlu değildir ve Afrodit'in alayına daha sonra katılmıştır. Bunun yanı sıra tanrıçanın alayında güzelliği, zarafeti ve bereketi simgeleyen Kharitler, Horalar ve Hymenaios yer almaktadır. Tanrıça çoğu kez çıplak betimlenir. Ayrıca takan her kadını dünyanın en güzel ve çekici kadını gösterebilen büyülü bir memeliği vardır. Hera, bu memeliği Truva savaşı'nı izleyen Zeus'u baştan çıkarıp kandırmak için kullanmıştır.

Aşkın ve Güzelliğin Tanrıçası

Özellikleri

Alanı: Aşk ve Güzellik
Mekânı: Olimpos ve Kıbrıs
Semboller: Güvercin, Kuğu, Yunus, Deniz kabuğu, Mersin bitkisi, gül
Görünüşü: Genç kadın

Kişisel bilgileri

Ebeveynler: Uranos (Hesiod), Zeus ve Dione (Homer)
Kardeşler: Niobe Üvey kardeşleri: Ares, Athena, Apollon, Artemis, Persephone, Hebe, Dionysos, Hermes, Hephaistos, Perseus, Herkül, Arkas, Tantalos, Epaphos, Keroessa, Helen, Pollux, Zethos, Amphion, Calliope, Clio, Erato, Euterpe, Melpomene, Polyhymnia, Terpsikhore, Thalia, Urania, Eunomia, Dike, Eirene, Lachesis, Clotho, Atropos, Rhadamanthys, Dardanos, Lakedaimon, Iasion, Pandia, Ersa, Carea
Eşi: Hephaistus
Çocuklar: Eros, Aeneas, Hermaphroditos, Harmonia, Phobos, Deimos, Anteros, Priapos, Himeros, Beroe, Herophilos, Astynoos, Eryx (Eriks), Rhodos

Aphrodite Pompeii Freskosu

Ailesi

Afrodit ölümlü ve tanrı birçok kişiyle birlikte olduysa da, sadece tanrı Hephaistos ile evlenmiştir. İstemeyerek yaptığı bu evlilik boyunca tanrıça kocasını Ares ile aldatır. Bu yasak ilişkisinden Phobos(Korku), Deimos(Dehşet) ve Harmonia(Uyum) doğar. Diğer önemli tanrı sevgilisi ise Hermes'tir. Bu beraberliğinde Hermaphroditus doğar. Bunun yanı sıra Adonis ve Ankhises ile ilişkileri vardır. Frigya prensesi kılığına girerek ilişki kurduğu Ankhises'ten olan çocuğu Aeneas ve diğer bir başka tanrı çocuğu Eros en ünlü çocuklarıdır.

Aphrodite

Mitoloji

Troya

Kaz Dağı'ndaki üç güzeller efsanesinde 'en güzeline' yazan altın elma karşılığında dünyanın en güzel kadını Helen'i vadederek Paris tarafından seçilen tanrıçadır. Paris'e Troya Savaşında yardım eder.
Tanrı Ares'in Troyalılar yanında çarpışmasını sağlar. Kendisi de çarpışmalar sırasında yaralanana kadar Troyalılara yardım eder.
Ankhises ile birlikteliğinden Aeneas doğmuştur. Tanrıça Aeneas'ı Troya Savaşı'nda ve İtalya'ya olan yolcuğu boyunca korur.

Diğerleri

Kendine ibadet etmeyen Limnili insanları cezalandırmak için kocalarını eşlerinden iğrendirir. Eşleri de adadaki tüm erkekleri öldürür.
Tanrıça Eros'a sürekli aşık olma cezası verir.
Oğlu Eros'un sevgilisi Psykhe'yi oğlundan uzaklaştırmaya çalışır.
Kendisine yeterli derecede ibadet etmeyen Suriye kralının kızı Myrrha'yı lanetleyip babasına aşık eder ve bu çarpık ilişkiden ölümlülerin en güzeli Adonis doğar.

Fresco from Pompeii - Ares ile Aphrodite Zeus'un önünde

Ares ile Aphrodite Zeus'un önünde, Pompeii

Kültür

Tanrıçanın en eski tapınma merkezleri Çuha Adası (Kythira veya Kythera) ve Kıbrıs adasında bulunmaktadır. Hesiodos'un şu dizeleri buna kaynaktır;

Dalgalı denize atar atmaz onları
Gittiler engine doğru uzun zaman.
Ak köpükler çıkıyordu tanrısal uzuvdan:
Bir kız türeyiverdi, bu ak köpükten.
Önce kutsal Kythera'ya uğradı bu kız,
Oradan da denizle çevrili Kıbrıs'a gitti
Orada karaya çıktı güzeller güzeli tanrıça,
Yürüdükçe yeşil çimenler fışkırıyordu
Narin ayaklarının bastığı yerden.
Aphrodite dediler ona tanrılar ve insanlar,

Bir köpükten doğmuş olduğu için

Tanrıçanın en eski kült merkezlerinin Yunan ana karasında bulunmayışı ve tanrıçanın, ilk Zeus kuşağından sonra ortaya çıkan bir tanrıça olması, bu inancın aslen Yunan olup olmadığı ile ilgili kuşkular ortaya çıkarmaktadır. Kimi görüşler Afrodit kültünün, Yakındoğu tanrıçaları İştar ve İnanna kültlerinin Fenikeliler aracılıyla Yunan uygarlığına taşınmasıyla doğduğunu savunur.

Lucas Cranach - Afrodit ve Eros

Türkiye

Troya Savaşında da Troyalıların yanında yer alan Afrodit, Anadolu'da sevilen bir tanrıçadır. En önemli ibadet merkezi adı verdiği kent Afrodisias'tadır. Diğer bazı önemli yerler;