 |
| İzmir'de Dana Bayramı kutlaması |
Afrika kökenli Türkler veya Afro-Türkler, Osmanlı İmparatorluğu'na Afrika'dan köle olarak getirilen ya da kendi istekleriyle Anadolu'ya veya Kıbrıs'a gelerek yerleşenlerin torunlarıdır. Köle olarak getirilenlerin bir kısmı sonradan ülkelerine dönmüş, kalanları Ege ve Akdeniz bölgelerine yerleşerek tarım alanında çalışmış, köyler kurmuşlardır.
 |
| Başıbozuk, 1869 |
Osmanlı döneminde Nijer, Suudi Arabistan, Libya, Kenya ve Sudan'dan Afrika asıllılar, genellikle Zanzibar üzerinden Dalaman, Manavgat, Çukurova, Menderes ve Gediz ovasına getirilmişti. Bazı Afrika asıllılar ise 1923 Türkiye-Yunanistan nüfus mübadelesi sırasında Girit'ten gelmiş, Ege bölgesine, çoğunlukla da İzmir'e yerleşmiştir. Ayvalıklı Afrika kökenliler Girit'ten gelen atalarının Yunanca konuştuğunu, Türkçeyi sonradan öğrendiklerini söylemektedirler.
Kimi kaynaklarda 19. yüzyılda İzmir'in Sabırtaşı, Dolapkuyu, Tamaşalık, İkiçeşmelik ve Ballıkuyu gibi semtlerinde yoksul siyahi mahalleleri olduğundan söz edilmektedir. Ayrıca Manisa'nın Yarhasanlar Mahallesi'nde bir dönem yoğun bir şekilde siyahi nüfus olduğu bilinmektedir. Manisa ve İzmir'de Afrikalılara özgü bahar bayramının, ‘Dana Bayramı’ (Arap Bayramı, Arap Kabağı olarak da adlandırılmaktadır) adıyla 1880'lerden 1920'lerin sonuna kadar kutlandığı belirtilmiştir. Üç hafta süren kutlamalarda godyaların (Afrikalı topluluğun ileri gelenleri) topladığı parayla dana alınır ve Mayıs ayının ilk cumartesi günü kurban edilirdi. Günümüzde de bu kutlama sadece iki gün sürmekte ve artık kurban kesilmemektedir.
Afrika asıllı Türklerden yaşlı kuşak kendisini genelde "Arap" olarak tanımlarken kentte yaşayan genç kuşak ise "Afrika kökenli" demeyi tercih etmektedir. Sayıları yaklaşık 5.000 ila 20.000 arasındadır.
| Toplam nüfus | |
|---|---|
5.000 ve 20.000 arasında | |
| Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
| Muğla, İzmir, Antalya, İstanbul, Aydın, Denizli, Manisa, Mersin, Adana | |
| Diller | |
Türkçe, diğer | |
| Din | |
Çoğunluk İslam |
 |
| II. Abdülhamid'in kızlar ağası, 1912 |
Bazı ünlü Afro-Türkler
- Esmeray, pop müziği sanatçısı
- Dursune Şirin, Yeşilçam oyuncusu
- İbrahim Şirin, Türk sanat müziği sanatçısı
- Kuzgun Acar, heykeltıraş
- Sait Sökmen, koreograf
- Tuğçe Güder, model ve aktris
- Mansur Ark, pop müziği sanatçısı
- Yasemin Esmergül, Yeşilçam oyuncusu
- Cenk Sökmen, müzisyen
- Melis Sökmen, müzisyen
- Sibel Sürel, balerin
- Ali Tınaz, televizyon programcısı
- Tuncay Vural, koreograf
- Fercani Şener, futbolcu
- Ömer Besim Koşalay, atlet, gazeteci
- Vahap Özaltay, futbolcu
- Hadi Türkmen, Türkiye Futbol Federasyonu eski Asbaşkanı
- Sadri Usuoğlu, menajer, eski futbolcu
- Mustafa Yıldız, "Arap Mustafa", güreşçi, 1972 ve 1981 Kırkpınar Başpehlivanı
- Mustafa Olpak, yazar ve aktivist
- Selim Karakaya, oyuncu, dansçı
- Zenci Musa, Teşkilât-ı Mahsûsa üyesi
- Baroness Meral Hussein-Ece, politikacı
- Ahmet Ali Çelikten, ilk Osmanlı pilotu
- Hayati İnanç, avukat ve şair
 |
| İzmir'de Dana Bayramı kutlaması |
 |
| İzmir'de Dana Bayramı kutlaması |