daire kelimesi ne demek TDK sözlük anlamı ve açıklaması nedir?
(da:ire), Arapça dāʾire
1. isim Konut olarak kullanılan bir yapının bölümlerinden her biri:
"Bu koskoca binanın, pasajın arka tarafında bir kısım daireleri ayrıca kiraya verilmiş." - Halit Fahri Ozansoy
2. isim Belirli devlet işlerini çevirmekle görevli kuruluşlardan her biri; oda, ofis:
"Eskiden hem bir dairede beraber bulunmuşlar hem de silah arkadaşlığı etmişlerdi." - Refik Halit Karay
3. isim Bu kuruluşların içinde çalıştıkları yapı.
4. isim Bir yapı veya gemide belli bir işe ayrılmış bölüm:
"Yemeği, selamlık dairesinin üst katındaki yemek salonunda yediler." - Memduh Şevket Esendal
5. isim, mecaz Soyut kavramlarda belli sınır, ölçü:
"Serkeşliklerden vazgeçerek edep ve itaat dairesine dönünüz!" - Necip Fazıl Kısakürek
6. isim, matematik Bir çemberin içinde kalan düzlem parçası.
7. isim, müzik Saz takımında usul vurmaya yarayan tef.
Yazın Terimleri Sözlüğü - 1974
Aruz ölçüsünde birbirine yakın bahirlerin toplandığı ana bölümler.
Matematik Terimleri Sözlüğü - 1983
İngilizce: disc, disk, Fransızca: disque, Almanca: Kreis, Diğer: Az. daire
Bir çemberle iç bölgesinin birleşimi.
Kelime Kökeni
Arapça dwr kökünden gelen dāˀirat دائرة "döngü, dönüş, çember, halka, teker" sözcüğünden alıntıdır. Arapça sözcük Arapça dawr "dönme" sözcüğünün fail dişil (müennes, feminine) halidir. Daha fazla bilgi için devir maddesine bakınız.
Tarihte En Eski Kaynak
"halka, çember" [ F (1451) : haymenin çevresini harba uciyle cizdi, bir nice tılsım ol daire üzerinde yazdı. ]
"muhit, çevre" [ Selanikli Mustafa Âli (1587) : emsal u akran ve daire-i uhuvvetdeki yaran bir birinün hanesine vardıkda ]
"yönetim mekânı, büro, ofis" [ Ahmet Vefik Paşa, Lugat-ı Osmani (1876) ]
"bir konak veya büyük bina içinde birkaç odadan oluşan müstakil birim, suit" [ Kamus-ı Türki (1900) ]