Ahmet Ali Çelikten, Arap Ahmet Ali ve İzmirli Ahmet Ali adlarıyla da bilinen (1883-1969), Afrika kökenli Türk pilot. Havacılık tarihindeki ilk siyahi pilotlardan biridir ve ilk erkek siyahi askeri pilottur. Çelikten, Eugene Bullard, William Robinson Clarke, Pierre Réjon ve Domenico Mondelli ile birlikte I. Dünya Savaşı'na katılmış bilinen beş siyahi pilottan biridir. Büyükannesi Osmanlı'ya Bornu'dan (günümüzdeki adıyla Nijerya) geldi.
Doğum | 1883 İzmir, Aydın Vilayeti, Osmanlı İmparatorluğu |
---|---|
Ölüm | 24 Haziran 1969 (86 yaşında) |
Bağlılığı | Osmanlı (1908-1920) Türkiye (1920-1949) |
Branşı | Osmanlı donanması Osmanlı tayyare bölükleri Türk Deniz Kuvvetleri Türk Hava Kuvvetleri |
Hizmet yılları | 1908-1949 |
Rütbesi | Binbaşı |
Çatışma/savaşları | I. Dünya Savaşı Türk Kurtuluş Savaşı |
Ödülleri | İstiklal Madalyası |
Sonraki işi | Kayseri Tayyare Fabrika Genel Müdürlüğü'nde askeri muamele memuru |
Hayatı
Ahmet, 1883 yılında Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı Aydın Vilayeti'nin İzmir Sancağı'nda doğdu. Annesi Zenciye Emine Hanım ve babası Ali Bey, Afrika kökenli Türk'tüler. Küçük yaşta babasını kaybeden Ahmet, savaş gemisi kaptanı olmayı istedi ve 1904 yılında Haddehâne Mektebi'ne girdi. 1908'de, üsteğmen olarak (Mülâzım-ı evvel) mezun oldu. Daha sonra 25 Haziran 1914'te Yeşilköy'de kurulan Deniz Tayyare Mektebi'ne gitti ve orada Osmanlı Deniz Kuvvetleri'nin bir üyesi oldu.
I. Dünya Savaşı sırasında Preveze'den göçmen olarak gelen Hatice Hanım ile (1897–1991) evlendi. Kasım 1916'da işine başladığında tarihteki ilk siyah pilot unvanını aldı. 18 Aralık 1917'de Yüzbaşı Ahmet Ali, Berlin'e okulunu tamamlaması için gönderildi.
I. Dünya Savaşı'ndan sonra Ahmet Ali Kurtuluş Savaşı'nda Anadolu Hareketi'ni destekledi. Gönüllü olarak Konya Askeri Hava Üssü'nde pilotluk yaptı.
Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşundan sonra pilotluğa İzmir'de devam etti. 1928 yılında Hava Müşteşarlığı'na atandı. 1949 yılında ordudan emekli oldu.
1969 yılında öldü.