Sarıçam (Pinus sylvestris), çamgiller (Pinaceae) familyasından Avrupa'nın hemen her yerinde, Kafkaslar, Sibirya ve Kuzey Asya'da yayılış gösteren çam türü. Avrupadan getirilen fidanlar Kuzey Amerki'daki eyaletlerde dikilmiştir.
Biyolojik sınıflandırması
- Âlem: Plantae (Bitkiler)
- Şube: Tracheophyta (Damarlı bitkiler)
- Sınıf: Pinopsida
- Takım: Pinales (İğne yapraklılar)
- Familya: Pinaceae (Çamgiller)
- Cins: Pinus (Çam)
- Tür: P. sylvestris
- İkili adlandırma: Pinus sylvestris L., Sp. Pl.: 1000 (1753).
Sarıçam ağacı dağılım haritası |
Yayılışı
Türkiye'de Batı ve Doğu karadeniz'de güneye bakan yamaçlarda, Doğu Anadolu Bölgesi'nde Sarıkamış'da, Güney Marmara, Yozgat, Sivas, Kırşehir ve güneydeki sınırını Kayseri Pınarbaşı'da yapar. Türkiye'de sarıçamların kapladığı alan 757.426 hektardır.Sakarya Karagöl yaylasında bulunan sarıçam 200 yaşından fazla olup anıt ağaç olarak tescillenmiştir. 19 metre uzunluğa 4 metre çapa sahiptir.
Morfolojik özellikleri
Adını, levhalar halinde ayrılan gövde kabuğunun tilki sarısı renginden alır. Narin gövdeli, sivri tepeli ve ince dallı bir ağaçtır. Yetişkin bireylerinin boyu 40 metreyi aşar. İğne yaprakları ikili, mavi-yeşil, kıvrık, sık dizilmiş, genellikle 4–5 cm uzunlukta, uçları sivri, genellikle 100 yıl, nadir olarak da 120 yıl ömrü vardır. Kozalakları mat gri-kahverengi, konik, kısa veya uzun saplı uçları aşağıya doğru yönelmiş, tek veya 2-3'ü bir arada, 3–7 cm uzunluk ve 2–4 cm genişliktedir. Tohumları gri veya siyahımsı yumurta biçimindedir.
Birçok bölgede sarıçam karaçam ile beraber bulunur . Karaçam ile sarıçamın farkı; karaçamın gövdesi daha boz koyu bir renkte dalları daha kalındır. Karaçam yaprakları sarıçama göre daha koyu yeşil ve daha uzundur.
Sarıçam kozalağı |
Ekolojik özellikleri
Uygun yerlerde hızlı gelişir. Soğuk iklim ve rüzgara karşı dayanıklı, bol güneş ister. Kumlu ve killi topraklarda gelişebilir. Nisbi nemi çok düşük olan iklimlerde ve kuru topraklarda gelişemez. Kazık kökleri sayesinde fırtınalara dayanıklıdır.
Sarıçam Yaprağı |