İl Etmiş Yabgu

 

İl Etmiş Yabgu
Ongi Yazıtı'nın ve Eletmiš Yabγu'nun mezar kompleksinin bir tasviri, N. M. Yadrintsev'in atlasından, 1891, (Atlas: PI. XIV).

İl Etmiş Yabgu (Çince: 阿史那咄悉匐, pinyin: Āshǐnà Duōxīfú, Wade-Giles: *tuəət, *siet, *b’iuk; Eski Türkçe: *Turs Bäg veya *Tusik Bäg; Unvanı: 𐰠𐱅𐰢𐰾𐰖𐰉𐰍𐰆, Eletmiš Yabγu) — Elteriš Kaγan'ın ve Kapγan Kaγan'ın küçük kardeşi ve İkinci Türk Kağanlığı'nın doğu topraklarının idarecisiydi.

Eletmiš Yabγu
阿史那咄悉匐
İkinci Türk Kağanlığı'nın Doğu Yabγusu ve Šadı
Tölis Yabγu
Hüküm süresi687 — 697
Tölis Šad
Hüküm süresi697 — 716
Sonra gelenBilgä İšbara Tamγan Tarkan
Ölüm716
Çocuk(lar)ıBilgä Ïšbara Tamγan Tarkan
Ïšbara Tamγan Čor
Pan Köl Tegin
Uti Bäg
HanedanAşina
BabasıEtmiš Bäg
DiniTengricilik


Hayatı

Elteriš ile beraber 682—687 yılları arasında Tuul Nehri taraflarında Tokuz Oγuzlara ve ilerleyen yıllarda Tang Çinlilerine karşı yapılan mücadelelerde yer aldı. Elteriš tarafından kendisine yabγu unvanı tevdi edilerek kağanlığın doğudaki topraklarının (tölis) idarecisi yapıldı. Mevcut pozisyonu Kapγan tarafından kendisine muhtemelen 697'de šad unvanı verilerek onaylandı. Faaliyetlerini Ongi bozkırında sürdürüyordu. (Ongi Nehri civarı)

Ölümü ve hatırası

Köl Tegin'in 716'da İnäl'e ve destekçiklerine düzenlediği ihtilalde öldürüldü. Yerine Bilgä Kaγan'a itaat eden oğlu Bilgä Ïšbara Tamγan Tarkan geçti. Oğlu babası adına Ongi Yazıtı'nı diktirmiştir.

Yorum Gönder

Daha yeni Daha eski