çapraz kelimesi ne demek TDK sözlük anlamı ve açıklaması nedir?
Farsça çep + rāst
1. sıfat Eğik olarak birbiriyle kesişen.
2. sıfat İki taraflı, karşılıklı:
Çapraz ateş.
3. zarf Eğik bir biçimde:
"Boynuna çapraz astığı tüfeğini yokladı." - Samim Kocagöz
4. isim Karşı tarafın yanı:
Oturuşunu değiştirdi, çaprazındaki masayı değil de hemen sağındakini görecek şekilde yan döndü.
5. isim Bir tür olta iğnesi.
6. isim, ağızlardan Kopça, düğme.
7. isim, spor Güreşte rakibin koltuk altından kol geçirip sarma oyunu.
Kılıçoyunu Terimleri Sözlüğü - 1970
Türkçe: Kruvaze, İngilizce: Croise, Fransızca: Croisé
Bir çelgiyle yakalanan karşı savutun bağlantısını kesmeden uygulanan özel biçimde bir dürtüş. (Eylem üst dış doğrultudansa, savut ucu karşı namlunun üstünden çevrilerek alt dış doğrultuya; alt dış doğrultudan başlamışsa, savut ucu karşı namlunun altından çevrilerek üst dış doğrultuya doğru uygulanır.)
Güreş Terimleri Sözlüğü - 1974
Karşı güreşçiyi ayaktayken kolları ile kavrayıp onu gerisingeri sürerken çelme takıp sırt üstü yere düşürme.
Ağaçişleri Terimleri Sözlüğü - 1968
Türkçe: çapraz, Almanca: Schränken
Testerenin çalışırken sıkışmasını önlemek için dişlerin sağa ve sola birer atlayarak eğilmesi.
Matematik Terimleri Sözlüğü - 1983
Türkçe: katı, İngilizce: transversal, Fransızca: transversale, transverse, Almanca: Transversale, Latin: transversalis
İki doğruyu kesen üçüncü bir doğru. Anlamdaş. kesen II.
Zanaat Terimleri Sözlüğü - 1976
(I) 1. Düven okunu boyunduruğa bağlayan demir çengel. (Kızılca *Bor -Niğde) 2. Bıçkı dişlerini ayaklamağa yarayan çelik aygıt. (*Kemalpaşa -İzmir; *Aksaray -Niğde) 3. At başlığında hayvanın yüzüne rastlayan kısımda bulunan çarpı biçimindeki kayış. (*Aksaray -Niğde)
(II) Semerlerin arka kısmına iplerle yapılan çarpı biçimindeki süsler. (*Yalvaç -Isparta)
Orta Öğretim Terimleri Kılavuzu - 1963
Türkçe: tesâlüb, Fransızca: décussation, chiasme
(biyoloji)
Bilgisayar Terimleri Karşılıklar Kılavuzu - 2007
diagonal
çapraz
Kelime Kökeni
Farsça çaprāst چپ راست ""sol-sağ", 1. yalpa, yalpalama, 2. diyagonal" sözcüğünden alıntıdır. Farsça sözcük Farsça çap چپ "aykırı, sol" (NOT: Bu sözcük Farsça çapīdan چپيدن "dönmek, düz yoldan sapmak" fiilinden türetilmiştir. ) ve Farsça rāst راست "düz, sağ" sözcüklerinin bileşiğidir. Daha fazla bilgi için çeper, rast maddelerine bakınız.
Tarihte En Eski Kaynak
"çatışma, zıt yönlerde olma" [ Kitabü-l İdrak Haşiyesi (1500 yılından önce) ]
"bir tür düğme" [ Meninski, Thesaurus (1680) ]