Thomas Samuel Kuhn (18 Temmuz 1922 - 17 Haziran 1996), Amerikalı, fizikçi, tarihçi ve bilim felsefecisi. Kuhn'un en önemli yapıtı 1962 yılında yayımlanan Bilimsel Devrimlerin Yapısı (The Structure of Scientific Revolutions) adlı kitabıdır. Bu kitap hem akademik camiada hem de popüler bilim çevrelerinde büyük etki oluşturmuş ve "paradigma değişimi" (paradigm shift) kavramsallaştırmasını tanıtmıştır ki o günden bu yana sıkça kullanılan bir deyim haline gelmiştir. Pozitivist düşünceye muhalifliğiyle bilinir.
Thomas Kuhn, bilimsel bilginin gelişimi hakkında önemli katkılarda bulunmuştur. Kuhn'a göre bilimsel alanlar doğrusal ve devamlı bir şekilde gelişmekten ziyade periyodik olarak paradigma kaymalarından etkilenirler ve bu paradigma kaymaları bilim adamlarının daha önce geçerli kabul etmedikleri savlara karşı yeni bir anlayışın ortaya çıkmasına sebep olur. Bu sebeple bilimsel doğru kavramı herhangi bir zamanda sadece tarafsızlık ölçütüyle belirlenemez; bilim camiasının fikir birliği de bilimsel doğrunun oluşturulmasında aynı ölçüde değerlidir. Rekabet eden paradigmalar çoğu zaman kıyaslanamaz, çünkü paradigmalar gerçekliğin rekabet eden ve uzlaştırılamaz açıklamalarıdır. Bu sebeple bilim anlayışımız asla tamamıyla nesnellik kavramına dayanamaz. Tüm nesnel çıkarımlar, bu çıkarımları ortaya koyan araştırmacıların ve katılımcıların öznel dünya görüşlerinden ve koşullandırmalarından nihayetinde etkilendiği için bilim öznel bakış açılarını da hesaba katmalıdır. Akciğer kanseri nedeniyle tedavi gördüğü hastanede öldü.
Hakkında bilgi nedir?
- Doğumu tarihi: 18 Temmuz 1922
- Doğum yeri: Cincinnati, Ohio
- Ölümü tarihi: 17 Haziran 1996 (73 yaşında)
- Ölüm yeri: Cambridge, Massachusetts
- Çağı: 20. yüzyıl felsefesi
- Bölgesi: Batı felsefesi
- Okulu: Analitik felsefe
- İlgi alanları: Bilim felsefesi
- Önemli fikirleri: Paradigma kayması; Normal bilim; Ölçülemezlik
- Etkilendikleri: Alexandre Koyré · Michael Polanyi · J. H. V. Vleck · Gaston Bachelard · Jean Piaget · Bertrand Russell · Karl Popper · N. R. Hanson · Ludwig Wittgenstein · Anneliese Maier · Émile Meyerson
- Etkiledikleri: 1962'den sonra neredeyse tüm bilim felsefesi
Bibliyografi
- Bird, Alexander. Thomas Kuhn. Princeton and London: Princeton University Press and Acumen Press, 2000.
- Fuller, Steve. Thomas Kuhn: A Philosophical History for Our Times. Chicago: University of Chicago Press, 2000.
- Hoyningen-Huene, Paul. Reconstructing Scientific Revolutions: Thomas S. Kuhn's Philosophy of Science. Chicago: University of Chicago Press, 1993.
- Kuhn, T. S. The Copernican Revolution. Cambridge: Harvard University Press, 1957.
- Kuhn, T. S. The Structure of Scientific Revolutions. Chicago: University of Chicago Press, 1962.
- Kuhn, T. S. The Essential Tension: Selected Studies in Scientific Tradition and Change. Chicago: University of Chicago Press, 1977.
- Kuhn, T. S. Black-Body Theory and the Quantum Discontinuity, 1894-1912. Chicago: University of Chicago Press, 1987.
- Kuhn, T. S. The Road Since Structure: Philosophical Essays, 1970-1993. Chicago: University of Chicago Press, 2000.