potasyum sülfat

potasyum sülfat hakkında bilgi nedir tdk sözlük anlamı ne?

isim, kimya

Potasyum klorür üstüne sülfürik asidin etkisiyle elde edilen, tarımda gübre olarak kullanılan madde (K₂SO₄).

Potasyum sülfat (İngilizce: Potassium sulfate), formülü K₂SO₄ olan, yanmaz, suda çözünebilen beyaz kristal yapıda bir potasyum tuzudur. Genellikle potasyum ve kükürt kaynağı olarak gübrelerde kullanılır.

Potasyum Sülfatın Tarihi

Potasyum sülfat (K₂SO₄) 14. yüzyılın başlarından beri bilinmekteydi, ve Johann Rudolf Glauber, Robert Boyle ve Tachenius tarafından araştırılmaktaydı. 17. yüzyılda, asit tuzu ile alkali tuzu kombinasyonundan oluştuğu için arcanuni veya sal duplicatum olarak adlandırılıyordu.

Potasyum Sülfatın Doğal Kaynakları

Potasyum sülfatın mineral formu, arkanit, nispeten nadir bulunan bir mineraldir. Potasyum sülfatın doğal kaynakları Stassfurt tuzuunda bolca bulunan minerallerdir. Bu mineraller potasyum sülfat vemagnezyum kalsiyum ve sodyum sülfatların kaynağıdır.

Bu mineraller:

Kainit, MgSO₄·KCl·H₂O
Schönit, K₂SO₄·MgSO₄·6H₂O
Leonit, K₂SO₄·MgSO₄·4H₂O
Langbeinit, K₂SO₄·2MgSO₄
Glaserit, K₃Na(SO₄)₂
Polihalit, K₂SO₄·MgSO₄·2CaSO₄·2H₂O

Kainit gibi bazı minerallerden potasyum sülfat kolayca ayrılabilir çünkü içerdiği diğer tuzlar suda daha az çözünür.

Kieserit, MgSO₄·2H₂O, potasyum sülfat elde etmek için potasyum klorür çözeltisi ile karıştırılabilir.

Potasyum Sülfatın Üretimi

Potasyum sülfatın üretim şekli sodyum sülfat üretimindekine benzerdir.

Nicolas Leblanc yöntemine göre potasyum klorürle sülfürik asit tepkimesinden elde edilebilir. Potasyum sülfat aşağıdaki reaksiyona göre üretilir

2 KCl + H₂SO₄ → 2 HCl + K₂SO₄

Hargreaves(en) yöntemi potasyum sülfat üretimi için başlangıç materyali olarak kükürt dioksit, oksijen, su ve potasyum klorür kullanır. Hidroklorik asit buharlaşır. Kükürtün yanmasından SO₂ üretilir.

Potasyum Sülfatın Özellikleri

Susuz kristalleri çift 6-yüzlü piramit şeklindedir, fakat buna rağmen rombik olarak sınıflandırılır. Şeffaftır, acı, tuzlu bir tadı vardır. Bu tuz, suda çözünebilir ancak Potasyum hidroksit (yoğunluk 1,35) çözeltileri ve saf etanolde çözünmez. 1067 °C'de erir.

Potasyum Sülfatın Kullanımı

Potasyum sülfatın temel kullanımı gübre olaraktır. K₂SO₄, bazı bitkilere zararlı olabilecek klor içermez. Tütün, bazı meyveler ve sebzeler gibi klora duyarlı bitkiler için potasyum sülfat tercih edilir. Daha az duyarlı bitkiler de eğer toprakta sulama suyundan kaynaklanan klor birikmesi varsa yine de optimum gelişme için potasyum sülfat gerektirebilir.

İşlenmemiş potasyum sülfat tuzu bazen cam yapımında da kullanılır.

Potasyum hidrojen sülfat

Potasyum hidrojen sülfat veya bisülfat, KHSO₄, K₂SO₄ ve eşit mol sülfürik asit ile kolayca üretilebilir. 197 °C'de eriyen rombik piramit yapı oluşturur.

Tanımlayıcılar

CAS numarası: 7778-80-5

PubChem: 24507

KEGG: D01726

ChEBI: 32036

RTECS numarası: TT5900000

SMILES:

InChI:

ChemSpider: 22915

Özellikleri

Molekül formülü: K₂SO₄

Molekül kütlesi: 174.259 gr/mol

Görünüm: Beyaz katı

Koku: kokusuz

Yoğunluk: 2.66 gr/cm³

Erime noktası: 1069 °C

Kaynama noktası: 1689 °C

Çözünürlük (su içinde): 111 gr/L (20 °C) - 120 gr/L (25 °C) - 240 gr/L (100 °C)

Çözünürlük (): gliserinde çok az çözünür; aseton, alkol, CS2de çözünmez

Tehlikeler

R-ibareleri: R22

G-ibareleri: S36

Parlama noktası: Yanıcı değildir

LD₅₀: 6600 mg/kg (oral, sıçan)

Belirtilmiş yerler dışında verilmiş olan veriler, Standart sıcaklık ve basınçtadır. (25 °C, 100 kPa)