kurşun

kurşun hakkında bilgi nedir tdk sözlük anlamı ne?

1. isim, kimya Atom numarası 82, atom ağırlığı 207,21, yoğunluğu 11,3 olan, 327,4 °C'de eriyen, yumuşak ve bükülgen, mavimtırak esmer renkte bir element (kurşunun simgesi Pb).

2. sıfat Bu elementten yapılmış:
      Kurşun boru.

3. isim Tüfek, tabanca vb. hafif ateşli silahlarda kullanılan mermi:
      "Kanatları kurşunla parçalanmış bir kartal / Benim gibi seyreder, yerden, mavilikleri" - Yaşar Nabi Nayır


kurşun (Metalbilim İşlem Terimleri Sözlüğü - 1972)

İngilizce: lead, Fransızca: plomb, Almanca: Blei

Yumuşak, ağır, mavimsi ak renkli, yatak alaşımları ile kolay işlenir çeliklerde kullanılan metal. A.A. 207.21, A.S. 82, O.A. 11.34, E.S. 327.4° C.


kurşun (Kimya Terimleri Sözlüğü (II) - 2007)

İngilizce: Lead, Fransızca: plomb, Almanca: Blei

Sembolü Pb, atom kütlesi 207,2 g, atom numarası 82, yoğunluğu 11,34 g/mL, e.n. 327 °C, k.n. 1740 °C olan, gri, yumuşak, monoklinik veya düzgün kristaller halinde bulunan, lehim ve düşük erime noktalı alaşım oluşturmada kullanılan. suda çözünmeyen, nitrik asitte çözünen bir metal. Doğadaki en önemli minerali galendir (PbS).


kurşun (Veteriner Hekimliği Terimleri Sözlüğü)

İngilizce: lead

Fazla tüketildiğinde zehirli etki yapan ağır bir metal.


Kurşun Kelimesinin Kökeni

Eski Türkçe kuruğ "kurşun" sözcüğünden türetilmiş olabilir; ancak bu kesin değildir.


Kurşun Kelimesi için Tarihteki En Eski Kaynak

kuruğjın "aynı anlamda" [Divan-i Lugat-it Türk (1070)]
korşun/koşun [Divan-i Lugat-it Türk (1070)]
kurğuşum/kurşum [Evliya Çelebi, Seyahatname (1680 yılından önce)]

Elektrolitik kurşun ve 1cm3 küp

Kurşun (Pb)

H Periyodik tablo He Li Be B C N O F Ne Na Mg Al Si P S Cl Ar K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe Cs Ba   Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn Fr Ra   Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og     La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu   Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr

Kurşun İngilizce: Lead (kurşunun sembolü Pb) atom numarası 82 ve atom kütlesi 207,19 olan mavi-gümüş rengi karışımı bir elementtir. 327,5 °C de erir ve 1740 °C de kaynar. Doğada, kütle numaraları 208, 206, 207 ve 204 olmak üzere 4 izotopu vardır.

Kurşunun son katmanında 4 açık elektron olmasına rağmen, genellikle bileşiklerinde +4 yerine +2 değerlik alır. Çünkü kalan son 2 elektron kolayca iyonize olabilir. Nitrattan ve klorattan farklı olarak kurşun (II) tuzları suda çok daha az çözünür.

Kurşunun kararlı bileşiklerinde (kurşun tetra-etil veya tetramethylead gibi) kurşun direkt olarak bir karbon atomuna bağlanmıştır. Bu bileşikler kaynama noktaları, sırasıyla 110 °C ve 200 °C olan renksiz sıvılardır.

Yer kabuğunda bulunma sıklığı 12,5 g/t dur. Nabit (doğal) olarak bulunabilen metaller arasında yer alır. Kurşunun en çok rastlanılan cevherleri, sülfür minerali galen (PbS) ve onun oksitlenmiş ürünleri olan serüsit (PbCO₃) ve anglezittir (PbSO₄). Bu mineraller arasında en önemli olanı galendir. Genel olarak sfalerit (ZnS), gümüş ve pirit (FeS₂) ile birleşik halde bulunur.

Satürn'ün simgesi

Kurşunun Bulunuşu

Kullanılmakta olan en eski metallerden biridir. Simyacılar kurşunu, en eski metal olarak düşünüp Satürn gezegeniyle özdeşleştirmişler ve onun simgesiyle göstermişlerdir. Abidos antik şehrinde bulunan bir figür MÖ 3000 yılına aittir. İlk üretim yapılan kurşun madenlerinden en iyi bilineni Balıkesir'de Balya-Karaaydın madenidir. Mısır'da eski Mısır medeniyetine ait kurşun borular bulunmuş ve kurşun lehimlerin çeşitli alanlarda kullanıldığı saptanmıştır. Fenikeliler Kıbrıs, Sardunya ve İspanya'da kurşun madenleri işletmişlerdir.


Kurşunun elde edilişi

Kurşun cevherleri yer altından kazma, patlatma, kırma ve öğütme aşamalarından geçirilerek çıkarılır ve daha sonra ekstraktif metalurji yöntemleriyle işlenirler. Köpük flotasyonu prosesi, kurşunun, beraberinde bulunan kaya ve toprak parçalarından ayrılarak, %65-80 Pb içeren bir konsantrede toplanmasını sağlar. Kurşun konsantresi kurutulduktan sonra pirometalurjik işlemlerle önce sinterlenir ve sonra da %97 Pb içerecek şekilde ergitilir. Ürün aşamalı bir şekilde soğutularak, kurşundan daha hafif empüritelerin (safsızlıklar) dross tabakası oluşturacak şekilde yüzeyde toplanması ve uzaklaştırılmaları sağlanır. Ergimiş kurşun bulyonunda kalan empüritelerin de bir sonraki aşamada, üzerinden hava geçirilen bir ergitme işlemiyle curuf fazında toplanarak ayrışmaları ve kurşunun safiyetinin de %99.9 a çıkması sağlanır.


Kurşunun kullanım alanları

• Akü imali
• Kablo izolasyonu
• Madde ve diğer ürünler
• Mühimmat
• Alaşımlar
• Kimyasal maddeler ve pigmentler
• Radyasyon yalıtımları
• Benzin katkısı

Çevre (kurşun zehirlenmesi)

Kurşunun kolay işlenebilen, yaygın bir metal olması ve ergime derecesinin düşüklüğü (327.5 °C) nedeniyle iş yaşamında çok yaygın olarak kullanılır.

• 550 °C'nin üstünde ortam havasında buharlaşır ve kondanse olmuş, kurşun oksit partikülleri olarak yayılır.

Kurşun, hava, su ve toprak yoluyla, solunumla ve besinlere karışarak biyolojik sistemlere giren son derece zehirleyici özelliklere sahip bir metaldir. Yüzbinlerce ton kurşun, kurşunlu petrolden elde edilen ve kurşun tetra-etil ((CH₃CH₂)₄Pb) eklenerek oktan sayısı arttırılan yakıtlarla çalışan içten yanmalı motorlardan çıkan gazlarla dünya atmosferine boşaltılmaktadır. Atmosferden kurşun (büyük oranda metal oksitleri ve tuzları şeklinde) yağmurla tekrar yeryüzüne inerek çevremize her geçen gün daha fazla yayılmaktadır. Kurşun madenleri ve metal endüstrileri, akü ve pil fabrikaları, petrol rafinerileri, boya endüstrisi ve patlayıcı sanayii atık sularında da istenmeyen konsantrasyonlarda kurşun kirliliğine rastlanır. Pil fabrikası atık sularında 5,66 mg/l, asidik maden drenajlarında 0,02-2,5 mg/l, tetraetil kurşun üreten fabrika atık sularında 120–150 mg/l organik, 66–85 mg/l inorganik kurşun kirliliğine rastlanmıştır.

Kurşunun görünüşü: mavimsi beyaz

Temel özellikleri

Atom numarası: 82
Element serisi: Metaller
Grup, periyot, blok: 14, 6, p
Atom ağırlığı: 207,2(1) g/mol
Elektron dizilimi: [Xe] 4f¹⁴ 5d¹⁰ 6s² 6p²
Enerji seviyesi başına Elektronlar: 2, 8, 18, 32, 18, 4
CAS kayıt numarası: {{{CAS_kayıt_numarası}}}


Kurşunun Fiziksel Özellikleri

Maddenin hâli: katı
Yoğunluk: 11,34 g/cm³
Sıvı hâldeki yoğunluğu: 10,66 g/cm³
Ergime noktası: 600,61 °K  -  327.46 °C
Kaynama noktası: 2022 °K  -  1749 °C
Ergime ısısı: 4,77 kJ/mol
Buharlaşma ısısı: 179,5 kJ/mol
Isı kapasitesi: 26,650 J/(mol·K)


Kurşunun Atom özellikleri

Kristal yapısı: yüzey merkezli kübik
Yükseltgenme seviyeleri: (4+), (2+)  Amfoter oksit
Elektronegatifliği: 2,33 Pauling ölçeği
İyonlaşma enerjisi: 715,6 kJ/mol
Atom yarıçapı: 180 pm
Atom yarıçapı (hes.): 154 pm
Kovalent yarıçapı: 147 pm
Van der Waals yarıçapı: 202 pm


Diğer özellikleri

Elektrik direnci: 208 nΩ·m (20°C'de)
Isıl iletkenlik: 35,3 W/(m·K)
Isıl genleşme: 28,9 µm/(m·K) (25°C'de)
Ses hızı: 1190 m/s (20 °C'de)
Mohs sertliği: 1,5
Vickers sertliği: ? MPa
Brinell sertliği: 38,3 MPa


Kurşun bileşikleri

PbBr₂ • Pb₂C • Pb(C₅H₅)₂ • Pb(C₂H₃O₂)₂ • Pb(C₂H₃O₂)₄ • PbCl₂ • PbCO₃ • PbCrO₄ • PbF₂ • PbH₄ • PbHAsO₄ • PbI₂ • Pb(NO₃)₂ • Pb(N₃)₂ • PbO • PbO₂ • Pb₃O₄ • Pb(OH)₂ • Pb₃(PO₄)₂ • PbS • PbS₂ • Pb(SCN)₂ • PbSe • PbSO₄ • PbTe • PbTiO₃

Galen (PbS) minerali

Seruzit (PbCO₃) minerali.