galyum

galyum hakkında bilgi nedir tdk sözlük anlamı nedir?

isim, kimya, (ga'lyum, l ince okunur), Fransızca gallium

Atom numarası 31, atom ağırlığı 69,72, yoğunluğu 5,9 olan, 29,8 °C'de eriyen, çok seyrek bulunan, alüminyumu andıran bir element (galyumun simgesi Ga).

galyum (Kimya Terimleri Sözlüğü (II) - 2007)

İngilizce: gallium, Fransızca: gallium, Almanca: Gallium

Sembolü Ga, atom numarası 31, atom kütlesi 69,72 g, yoğunluğu 5,94 g/mL, e.n. 29,8 °C, değerlikleri 2 ve 3, ilk defa 1875’de çinko blendinde bulunan, diş dolgu amalgamında, vakum lambalarında cıva yerine kullanılan bir element.

Galyum Kelimesinin Kökeni

Yeni Latince gallium "bir element" sözcüğünden alıntıdır. Latince sözcük Latince gallus "horoz" sözcüğünden türetilmiştir. Bu sözcük Lecoq de Boisbaudran "Fransız fizikçi (1838-1912)" özel adından türetilmiştir.

Galyum Kelimesi için Tarihteki En Eski Kaynak

[Tıngır & Sinapian, Istılahat Lugati (1892)]

Galyum (Ga)

H Periyodik tablo He Li Be B C N O F Ne Na Mg Al Si P S Cl Ar K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe Cs Ba   Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn Fr Ra   Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og     La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu   Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr

Galyum, galyumun sembolü Ga, atom numarası 31 olan kimyasal elementtir. Oda sıcaklığında katı halde bulunur, yine oda sıcaklığında insan ile temasında erir. Boksit ve çinkonun saflaştırılması sırasında alüminyumla beraber elde edilir. En çok kullanılan bileşikleri galyum nitrit ve galyum arseniktir. Yarı iletkenlerin yapımında ve kızılötesi alıcılarında kullanılır.

Galyumun Özellikleri

Galyum metali doğada saf halde bulunmaz. Ancak çok kolay elde edilir. Saf bir galyum, parlak, gümüş renkli cam parçalarına benzer. Metal konteynerlarda ya da cam konteynerlarda dondurularak depo edilir. Doğada %60.11 oranında 69Ga izotopu, %39.89 oranında 71Ga izotopu bulunur.

Galyumun Tarihi

Galyum (Latince: Gallia, anlamı Galya, Fransa) ve (Gallus anlamı horoz) ilk olarak Lecoq de Boisbaudran tarafından 1875'te keşfedilmiştir. Daha sonra Dimitri Mendeleyev tarafından da periyodik tablodaki yeri belirlenmiştir. Boisbaudran elemente kendi ismini vermek yerine o zamanın kelime oyunundan yararlanarak Fransa'ya verilen latince isim olan galya ya atfen bu ismi vermiş ancak gallusta Lecoq un soyadının Latincesidir ve horoz anlamına gelmektedir.

Temel özellikleri

Atom numarası: 31

Element serisi: Metaller

Grup, periyot, blok: 13, 4, p

Atom ağırlığı: 69.723 g/mol

Elektron dizilimi: [Ar] 4s² 3d¹⁰ 4p¹

Enerji seviyesi başına Elektronlar: 2, 8, 18, 3

CAS kayıt numarası: 7440-55-3

Galyumun Fiziksel Özellikleri

Maddenin hâli: Katı

Yoğunluk: 5,91 g/cm³

Sıvı hâldeki yoğunluğu: 6,095 g/cm³

Ergime noktası: 302,9146 °K  -  29,7646 °C

Kaynama noktası: 2477 °K  -  2204 °C

Ergime ısısı: 5,59 kJ/mol

Buharlaşma ısısı: 254 kJ/mol

Isı kapasitesi: 25,86 J/(mol·K)

Galyumun Atom özellikleri

Kristal yapısı: ortokubik

Yükseltgenme seviyeleri: 3,2,1

Elektronegatifliği: 1,81 Pauling ölçeği

İyonlaşma enerjisi: 1'nci=578,8 kJ/mol  -  2'nci=1979,3 kJ/mol  -  3'ncü=2963 kJ/mol

Atom yarıçapı: 130 pm

Atom yarıçapı (hes.): 136 pm

Kovalent yarıçapı: 122 pm

Van der Waals yarıçapı: 187 pm

Diğer özellikleri

Elektrik direnci: 270 nΩ·m (20°C'de)

Isıl iletkenlik: 40,6 W/(m·K)

Isıl genleşme: 18 µm/(m·K) (25°C'de)

Ses hızı: (ince çubuk) 2740 m/s (20'de)

Mohs sertliği: 1,5

Vickers sertliği: ? MPa

Brinell sertliği: 60 MPa