antimon

antimon hakkında bilgi nedir tdk sözlük anlamı ne?

isim, kimya, Fransızca antimoine

Atom numarası 51, atom ağırlığı 121,76 olan, 630 °C'de eriyen, haddede veya çekiç altında işlenemeyen, çoğunlukla basım harfleri alaşımında kullanılan, mavimtırak beyaz renkte bir element (antimonun simgesi Sb).

antimon (Metalbilim İşlem Terimleri Sözlüğü - 1972)

İngilizce: antimony, Fransızca: antimoine, Almanca: Antimon

Gümüş renkli, gevrek; katılaşınca genleşen bir metal. A. A. 121 .76, A. S. 51, Ö. A. 6.68, E S. 630°C.

Antimon Kelimesinin Kökeni

Fransızca antimoine veya Almanca antimon "bir element" sözcüğünden alıntıdır. Bu sözcük Geç Latince aynı anlama gelen antimonium sözcüğünden alıntıdır. Geç Latince sözcük Arapça s̠md kökünden gelen al-is̠midun الإثمدن  "kurşun sülfat veya antimon, göz sürmesi" sözcüğünden alıntı olabilir; ancak bu kesin değildir.

Antimon Kelimesi için Tarihteki En Eski Kaynak

antimon [Şifai, Mürşidu'l-muhtar fi ilmu'l-esrar (1706)]

antimyon [Tıngır & Sinapian, Istılahat Lugati (1892)]

antimuan [Kamus-ı Türki (1900)]

Antimon (Sb)

H Periyodik tablo He Li Be B C N O F Ne Na Mg Al Si P S Cl Ar K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe Cs Ba   Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn Fr Ra   Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og     La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu   Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr

Antimon, periyodik tablonun 5-A grubunda yer alan element. Antimon sembolü Sb dir. Periyodik tablonun 51. elementidir. Atom numarası 51'dir. Erime noktası 630, kaynama noktası ise 1380 derecedir.

Doğal antimon sülfürden (Sb₂S₃) elde edilir. Metale benzeyen, kırılabilen ve kolayca toz durumuna getirilebilen gümüş beyazı renginde bir katıdır. Antimon türevleri tıpta balgam söktürücü olarak kullanılır.Kimyada da alaşımlarda kullanılır. Organik tuzları layşmaniyoz ve bilharzyoz hastalığının tedavisinde etkili maddelerdir.

Sıvı antimon dondurulduğu zaman donmuş antimonun ortasında yıldız gibi bir şekil çıkar.

Türkiye'de Balıkesir, Gediz-Hisarcık arası, Simav-Tavşanlı arası, Bursa, Sivas, İzmir'in Beydağ İlçesi Halıköy mahallesinde, ve Tokat'ta çıkarılır. Cephane yapımında, cam ve seramik sanayinde ve renklendirmede kullanılır.

Dünya üzerinde akü yapımında hammadde olarak kullanılmaktadır.

Gelişmiş ülkelerde n-tipi yarıiletken yapımında silikonu katkılamak (doping) için kullanılmaktadır.

Temel özellikleri

Antimonun görünüşü: Gümüşi parlak gri

Atom numarası: 51

Element serisi: Metaller

Grup, periyot, blok: 15, 5, p

Atom ağırlığı: 121.760 g/mol

Elektron dizilimi: [Kr] 4d¹⁰ 5s² 5p³

Enerji seviyesi başına Elektronlar: 2, 8, 18, 18, 5

CAS kayıt numarası: 7440-36-0

Fiziksel Özellikleri

Maddenin hâli: katı

Yoğunluk: 6.697 g/cm³

Sıvı hâldeki yoğunluğu: 6.53 g/cm³

Ergime noktası: 903,78 °K  -  630,63 °C

Kaynama noktası: 1860 °K  -  1587 °C

Ergime ısısı: 19.79 kJ/mol

Buharlaşma ısısı: 193.43 kJ/mol

Isı kapasitesi: 25.23 J/(mol·K)

Atom özellikleri

Kristal yapısı: Basit üçgensel

Yükseltgenme seviyeleri: 5, 3, -3

Elektronegatifliği: 2,05 Pauling ölçeği

İyonlaşma enerjisi: 834 kJ/mol

Atom yarıçapı: 140 pm

Atom yarıçapı (hes.): pm

Kovalent yarıçapı: 139±5 pm

Van der Waals yarıçapı: 206 pm

Diğer özellikleri

Elektrik direnci: 417 n nΩ·m (20°C'de)

Isıl iletkenlik: 24.4 W/(m·K)

Isıl genleşme: 11 µm/(m·K) (25°C'de)

Ses hızı: 3420 m/s ('de)

Mohs sertliği: 3,0

Vickers sertliği: MPa

Brinell sertliği: 294 MPa

Antimon bileşikleri

 ● SbBr₃ ● Sb(C₂H₃O₂)₃ ● SbCl₃ ● SbCl₅ ● SbF₃ ● SbF₅ ● SbH₃ ● SbI₃ ● Sb₂O₃ ● Sb₂O₄ ● Sb₂O₅ ● Sb₂S₅ ● Sb₂Se₃