prometyum

prometyum hakkında bilgi nedir tdk sözlük anlamı ne?

isim, kimya, (prome'tyum), Fransızca prométhium

Atom numarası 61, atom ağırlığı 145 olan, nadir topraklar grubundan bir element (prometyumun simgesi Pm).

Prometyum Kelimesinin Kökeni

Yeni Latince prometheum "bir element" sözcüğünden alıntıdır. (İlk kullanımı: 1926 B. S. Hopkins, Amer. kimyacı.) Latince sözcük Promētheús "mitolojide insanlığa ateşi öğreten dev" özel adından türetilmiştir. Bu sözcük Eski Yunanca promēthēs προμηθης  "öngören, ileriyi düşünen, kurnaz" sözcüğünden türetilmiştir.


Prometyum Kelimesi için Tarihteki En Eski Kaynak

[Meydan-Larousse (1969)]

Prometyum (Pm)

H Periyodik tablo He Li Be B C N O F Ne Na Mg Al Si P S Cl Ar K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe Cs Ba   Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn Fr Ra   Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og     La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu   Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr

Prometyum (Prometyumun kısaltması Pm), atom numarası 61, atom ağırlığı 145 olan, nadir topraklar grubundan ve yapay bir elementtir.Prometyum 61 Sembolü: Pm Atom numarası: 61 Atom ağırlığı: 145 Periyodik cetveldeki grubu: Grup Adı: Lantanit Periyodik cetveldeki periyodu: 6 Periyodik cetveldeki bloğu: f-bloğu Genel durumu: 298 K’ de katı Rengi: Metalik Katı halinin yoğunluğu: [/kg m-3]:7264 Elektriksel iletkenliği: [/10-8m; veya  cm] Erime noktası: [/K]:1373 [veya 1100 oC (2012 oF)] Kaynama noktası: [/K]:3273 [veya 3000 oC (5432 oF)] İsminin anlamı: Yunan mitolojisinde tanrıdan ateşi çalan “Prometheus”’tan gelmektedir.

Yapay olarak üretilen radyoaktif kimyasal bir element tir; sembolü Pm’ dir; Atom numarası 61 ve kütle numarası en durağan izotopu 145; Prometyum 145, yaklaşık 18 yıllık yarılanma süresi olan, 145 en istikrarlı elementtir. En yararlı izotop prometyum 147’dir. Nükleer reaktörlerde üretilir. Beta ışıması yapar. Ve parlak materyallerin yapımında kullanılır. Fosforla karıştırıldığı zaman ışığın fotoğral hücresine güç olarak kullanılır. Dikkatli bir şekilde kullanılmalıdır. Buna karşılık yansıttığı ışıklar zararsızdır. Ağır atomik elementlerle karıştığı zaman X Ray ışınları üretebilir. Prometyumun varlığı tahminen 20. yüzyılın başlarına dayanmaktadır.1926 yılında B.S Hopkins ve onun meslektaşları bu elementi illinium adıyla keşfettikleri ileri sürülmektedir. Yaklaşık aynı zamanlarda Luigi Rolla ve onun yardımcıları (İtalya’da) florentium’u buldukları ileri sürülmektedir. Bununla beraber, elementin kesin olarak teşhis edilmesi 1947 yılında olmuştur. Buna karşılık, önceki yıllarda elementin üzerinde çalışmalar yapılmış. J.A. Marinsky, L.E. Glemdenin ve C.D. Coryell elementi ABD’deki Oak Üniversitesi ulusal laboratuarında iyon değişimi çalışması sırasında belirlemişlerdir. Bu çalışmada elementin görülebilir sayıda özelliği bulunduğundan elementin gerçekten keşfedildiği düşünülmektedir. Prometyum un adı araştırmacılar tarafından ve önerilmiş 1949 yılında ise, uluslararası saf kimya uygulayıcıları birliği tarafından kabul görmüştür. Metalik prometyumun özellikleri hakkında pek fazla bilgi yoktur. Şu ana kadar otuzdan fazla prometyum bileşiği hazırlanmıştır.

Prometyum dünyada doğal olarak bulunmamaktadır. Tarihi Keşfeden kişi: J. A. Marinsky, Lawrence Glendenin, Charles D. Coryell Keşfedildiği yer: ABD Keşfedildiği tarih: 1945 Özellikleri ve Kullanımı Gama ışınlarını yansıtmamsına rağmen yumuşak bir beta yansıtıcısıdır. Beta parçaları yüksek atomik numarası olan elementler üzerine çarptığı zaman X ışını oluşabilir. ve onu ele almada büyük özen gösterilmelidir. Yüksek radyo aktiviteden dolayı prometyum tuzları soluk mavi ya da yeşilimsi ışık saçarak karanlıkta parlar iyon değişim metotları 1963’ün başında atomik reaktör işleme atıklarından olan , 10 gram civarındaki prometyumun hazırlanmasına yol açtı.Metalik prometyumun özellikleri arasında genel olarak henüz az şey biliniyor. Prometyum nükleer olarak güçlenmiş pil yapımında kullanılabilir. Prometyum taşınabilir X ışını kaynağı olarak da kullanılabilir.

İzotopları izotop Yarılanma süresi Pm-143 265.0 yıl Pm-144 360.0 yıl Pm-145 17.7 yıl Pm-146 5.53 yıl Pm-147 2.62 yıl Pm-148 5.37 gün Pm-148m 41.3 gün Pm-149 2.21 gün Pm-151 1.18 gün


Temel özellikleri

Atom numarası: 61
Element serisi: Lantanitler
Grup, periyot, blok: -, 6, f
Görünüş: metalik
Atom ağırlığı: 145 g/mol
Elektron dizilimi: [Xe] 6s² 4f⁵
Enerji seviyesi başına Elektronlar: 2, 8, 18, 23, 8, 2
CAS kayıt numarası: 7440-12-2


Fiziksel Özellikleri

Maddenin hâli: katı
Yoğunluk: 7.26 g/cm³
Sıvı hâldeki yoğunluğu: g/cm³
Ergime noktası: 1315 °K  -  1042 °C
Kaynama noktası: 3273 °K  -  3000 °C
Ergime ısısı: 7.13 kJ/mol
Buharlaşma ısısı: 289 kJ/mol


Atom özellikleri

Kristal yapısı: Heksagonal
Yükseltgenme seviyeleri: 3
Elektronegatifliği: 1.13 Pauling ölçeği
İyonlaşma enerjisi: 540 kJ/mol
Atom yarıçapı: 183 pm
Atom yarıçapı (hes.): pm
Kovalent yarıçapı: 199 pm
Van der Waals yarıçapı: pm


Diğer özellikleri

Elektrik direnci: 0.75 µ nΩ·m (20°C'de)
Isıl iletkenlik: 17.9 W/(m·K)
Isıl genleşme: 11 µm/(m·K) (25°C'de)
Ses hızı: m/s ('de)
Mohs sertliği:
Vickers sertliği: MPa
Brinell sertliği: MPa