Balkan vaşağı (Latince: Lynx lynx balcanicus, sin.: Lynx lynx martinoi), vaşak cinsinden bayağı vaşağın bir alt türü. Nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya kaldığı için IUCN Kırmızı Listesi'ne dahil edilmiştir.
Balkan vaşağını, Doğu Arnavutluk ve Batı Makedonya'da gözlemlemek mümkündür. Bunun yanında Kosova ve Karadağ'da da daha küçük bir nüfusa sahip olmakla birlikte varlıklarını sürdürmektedirler. Kuzey Makedonya'nde ulusal bir sembol olarak kabul edilir ve Makedon denarı madeni parası üzerinde bulunur. Makedonya'da, çoğunlukla Mavrova Millî Parkı'nda bulunan, sayıları 35 ila 40 arasında değişen Balkan vaşağı olduğuna inanılmaktadır. Bu kedinin Balkanlardaki en büyük kedi olduğu düşünülmektedir. Arnavutluk'un kuzey dağlık bölgesinde ve Shebenik-Jabllanicë Millî Parkı sınırları içinde 2011 ve 2012 yıllarında görülmüştür. Arnavutluk'ta Kritik Tehlike Altında olarak sınıflandırılmıştır ve 1969'dan beri de jure olarak korunmaktadır, ancak yasadışı avlanma ve habitat tahribatından ötürü Arnavutluk ve Makedonya'daki Balkan vaşağı nüfusu azalmaktadır.
Arnavutluk'ta hala yaşayan yaklaşık 15-20 tane Balkan vaşağı var. Balkan vaşağı, yaklaşık bir asırdır yok olma eşiğinde olmuştur, toplam sayılarının 50'den az olduğu tahmin edilmektedir. Balkan vaşaklarının sayısındaki azalmanın yasadışı avlanmaya bağlı olduğu düşünülüyor. Balkan vaşağının çiftleşme dönemi, Ocak ayından şubat ayına kadardır ve doğumu nisan ayında gerçekleşir. Balkan vaşağı ilk kez 1941 yılında Bulgar zoolog Ivan Buresh tarafından kayıt altına alınmıştır. 1978'de, Mirić (Belgrad Üniversitesi) Balkan vaşağının morfolojisini tespit etmiştir. Bununla birlikte Balkan vaşağının diğer vaşaklardan farklı özelliklerini göstermiştir. Balkan vaşağı alt tür olarak kabul edilmesine rağmen, pek çok akademisyen onları alt tür olarak görmemektedir. Vaşakların nüfusunun azalmasını önlemek için programlar hazırlanmıştır. Bu amaçla okullarda bu tür eğitim faaliyetleri gerçekleştirilmiştir. Makedonya ve Arnavutluk, projelerini genişletmek için birlikte çalışmaya devam ediyor.
Balkan vaşağının bilimsel sınıflandırması
Âlem: Animalia (Hayvanlar)
Şube: Chordata (Kordalılar)
Sınıf: Mammalia (Memeliler)
Takım: Carnivora (Etçiller)
Alt takım: Feliformia (Kedimsiler)
Familya: Felidae (Kedigiller)
Cins: Lynx (Vaşak)
Tür: (Bayağı vaşak)
Alt tür: Balkan vaşağı
Trinominal adı: Lynx lynx balcanicus
Bures, 1941
Balkan vaşağı resimleri
![]() |
Balkan vaşağı yavrusu |
![]() |
yavru Balkan vaşağı |