Anilin, boya ve türevleri olarak da ilaç yapımında kullanılan organik bileşik.
Aromatik sınıftan primer amin. Benzen halkasında karbonlardan birine bağlı H yerine NH2 amin grubu bağlanmasıyla oluşur. Fenil amin ve aminobenzen de denir.
İlk kez 1826 yılında O. Unverdorben tarafından indigo adlı bitkisel bir boya maddesinin damıtılmasıyla elde edildi. Boya endüstrisinde nitro benzenin (C6H5NO2) redüksiyonundan elde edilir. Renksiz kokulu bir sıvıdır. Toksik etkisi şiddetlidir. 1,02 yoğunlukta 184,1 °C'de kaynayan ve katı halde iken 6 °C'de eriyen kristal yapılıdır.
Organik kimyada büyük önemi olan anilinden boya yapımında kullanılan ilkel maddeler elde edilmiştir. Bu yüzden deri boyamacılığında, fotoğrafçılıkta, matbaacılıkta kullanılan bu tür boyalar anilin boyalar olarak adlandırılır.
142-04-1 (HCl) 62-53-3
142-04-1 (HCl)
PubChem:
8870 (HCl) 6115
8870 (HCl)
DrugBank: DB06728
KEGG: C00292
ChEBI: 17296
SMILES:
Nc1ccccc1
c1ccc(cc1)N
InChI: 1/C6H7N/c7-6-4-2-1-3-5-6/h1-5H,7H2
ChemSpider: 5889
Molekül kütlesi: 93,13 g mol−1
Görünüm: Sarıya kaçan renksiz sıvı
Yoğunluk: 1.0217 g/mL
Erime noktası: −6.3 °C (20.7 °F; 266.8 K)
Kaynama noktası: 184.13 °C (363.43 °F; 457.28 K)
Çözünürlük (su içinde): 3.6 g/100 mL (20 °C)
Buhar basıncı: 0.6 mmHg (20° C)
Baziklik (pKb): 9.13
R-ibareleri: R23/24/25, R40, R41, R43, R48/23/24/25, R68, R50
Parlama noktası: 70 °C (158 °F; 343 K)
Öztutuşma sıcaklığı: 770 °C (1,420 °F; 1,040 K)
Patlama sınırları: 1.3%-11%
ABD maruz kalma limiti (PEL): TWA 5 ppm (19 mg/m³) [deri]
Belirtilmiş yerler dışında verilmiş olan veriler, Standart sıcaklık ve basınçtadır. (25 °C, 100 kPa)
Bir benzen halkasının bir amino grubuna bağlanması ile sentezlenir. Anilin endüstride genellikle iki aşamada sentezlenir:
Benzenden türeyen bir amin.
Aromatik sınıftan primer amin. Benzen halkasında karbonlardan birine bağlı H yerine NH2 amin grubu bağlanmasıyla oluşur. Fenil amin ve aminobenzen de denir.
İlk kez 1826 yılında O. Unverdorben tarafından indigo adlı bitkisel bir boya maddesinin damıtılmasıyla elde edildi. Boya endüstrisinde nitro benzenin (C6H5NO2) redüksiyonundan elde edilir. Renksiz kokulu bir sıvıdır. Toksik etkisi şiddetlidir. 1,02 yoğunlukta 184,1 °C'de kaynayan ve katı halde iken 6 °C'de eriyen kristal yapılıdır.
Organik kimyada büyük önemi olan anilinden boya yapımında kullanılan ilkel maddeler elde edilmiştir. Bu yüzden deri boyamacılığında, fotoğrafçılıkta, matbaacılıkta kullanılan bu tür boyalar anilin boyalar olarak adlandırılır.
- IUPAC adı: Fenilamin
- Diğer adları:
- Aminobenzen
- Benzenamin
- Benzamin
Anilinin Tanımlayıcıları
CAS numarası:142-04-1 (HCl) 62-53-3
142-04-1 (HCl)
PubChem:
8870 (HCl) 6115
8870 (HCl)
DrugBank: DB06728
KEGG: C00292
ChEBI: 17296
SMILES:
Nc1ccccc1
c1ccc(cc1)N
InChI: 1/C6H7N/c7-6-4-2-1-3-5-6/h1-5H,7H2
ChemSpider: 5889
Anilinin Özellikleri
Kimyasal formül: C6H7NMolekül kütlesi: 93,13 g mol−1
Görünüm: Sarıya kaçan renksiz sıvı
Yoğunluk: 1.0217 g/mL
Erime noktası: −6.3 °C (20.7 °F; 266.8 K)
Kaynama noktası: 184.13 °C (363.43 °F; 457.28 K)
Çözünürlük (su içinde): 3.6 g/100 mL (20 °C)
Buhar basıncı: 0.6 mmHg (20° C)
Baziklik (pKb): 9.13
Anilinin Tehlikeleri
Anilinin NFPA 704 kodu |
Parlama noktası: 70 °C (158 °F; 343 K)
Öztutuşma sıcaklığı: 770 °C (1,420 °F; 1,040 K)
Patlama sınırları: 1.3%-11%
ABD maruz kalma limiti (PEL): TWA 5 ppm (19 mg/m³) [deri]
Belirtilmiş yerler dışında verilmiş olan veriler, Standart sıcaklık ve basınçtadır. (25 °C, 100 kPa)
Anilinin yapısı ve sentezlenmesi
Bir benzen halkasının bir amino grubuna bağlanması ile sentezlenir. Anilin endüstride genellikle iki aşamada sentezlenir:
anilin nedir sözlük anlamı ne?
isim, kimya, Fransızca anilineBenzenden türeyen bir amin.
Anilin Kelimesinin Kökeni
Almanca anilin "bir tür kimyasal boya" sözcüğünden alıntıdır. (İlk kullanımı: 1841 C.J.Fritzsche, Alm. kimyacı.) Almanca sözcük Almanca anil "çivit bitkisi ve boyası" sözcüğünden türetilmiştir. Bu sözcük Portekizce aynı anlama gelen anil sözcüğünden alıntıdır. Portekizce sözcük Arapça aynı anlama gelen an-nīl النيل sözcüğünden alıntıdır. Arapça sözcük Sanskritçe nīla नील "1. koyu renk, özellikle koyu mavi, 2. çivit bitkisi ve boyası" sözcüğünden alıntıdır.Anilin Kelimesi için Tarihteki En Eski Kaynak
[Mehmet Bahaettin, Yeni Türkçe Lugat (1924)]
Etiketler:
Ansiklopedi
Kelime Etimolojisi (Kökeni) Sözlüğü
Kimya Terimleri Sözlüğü
Türkçe Sözlük
Türkçe'deki Fransızca Kökenli Kelimeler