saymak

saymak kelimesinin sözlük anlamı nedir?

saymak
saymak -ar
-i
1. -i Bir şeyin kaç tane olduğunu anlamak için bunları birer birer elden veya gözden geçirmek, sayısını bulmak
"Nara sormuşlar: -Tanelerin kaç tane? Yiyenler saysın bana ne- demiş." - Bedri Rahmi Eyüboğlu
2. Sayıları arka arkaya söylemek
"Birden ona kadar saymak."
3. Herhangi bir sıraya koymak, herhangi bir sırada yer aldığını kabul etmek
"Artık kışı geçti sayabiliriz."
4. Herhangi bir şey, yerine koymak veya herhangi bir şey gözüyle bakmak, addetmek
"Her çiçekten bal eyledik / Arıya saydılar bizi" - Pir Sultan Abdal
5. Varsaymak, tutmak, farz etmek
"Elimi uzatsam benim olacak bir vazoya sırt çevirip başkasına kaptırınca onu benden çalınmış saymak neden?" - Haldun Taner
6. Arka arkaya söylemek, sıralamak
"Birinin iyiliklerini saymak."
7. Ödemek, peşin vermek
"İki bin lira saydı, bana bir küpe aldı." - Memduh Şevket Esendal
8. Geçer tutmak
"Bunu saymam, sizi bir gün erkenden beklerim."
9. Değeri, üstünlüğü, yaşlılığı, yararlılığı dolayısıyla bir kimseye değer vermek, hürmet etmek
"Anam babamı nasıl saydı ise ben de kocamı öyle sayacaktım." - Memduh Şevket Esendal
10. Önemsemek
11. Gibi görmek, kabul etmek
"Arzularını yapmayı belli büyük bir külfet saydığınız bu küçük kalpler, saadetin kapısından girmeden felaketin ortasına yuvarlanıyorlar." - Aka Gündüz
12. Hesaba katmak, dikkate almak
"Bundan önce verdiğimi saymıyor musun?"

Saymak Kelimesinin Kökeni

< ETü sa- saymak, itibar etmek

Tarihte En Eski Kaynak
[ Mukaddimetü'l-Edeb (1300 yılından önce) ]

Kelime Kökeni
Arapça mlw kökünden gelen imlāˀ إملاء  "dikte etme, yazı yazdırma" sözcüğünden alıntıdır. Arapça sözcük Aramice/Süryanice mlē מל  "1. dolu, 2. herekeli yani sesli harfleri bildiren noktaları doldurulmuş yazı" sözcüğünün ifˁāl vezni (IV) masdarı olabilir; ancak bu kesin değildir. Bu sözcük Aramice/Süryanice #mly מלי  "doldurma" kökünden türetilmiştir.

Ek Açıklamalar
15. yy'dan sonra TTü kullanımdan düşmüş bir sözcük iken YTü yeni anlam yüklenerek dolaşıma sokulmuştur. Yeni Türkçe savcı sözcüğü Eski Türkçe savçı (sözcü) ile anlam bakımından birleştirilemez.

Yorum Gönder

Daha yeni Daha eski