açmak kelimesinin sözlük anlamı nedir?
açmak -ar-i
1. -i Bir şeyi kapalı durumdan açık duruma getirmek
"Musluğu açıp bardağı dolduruyorum." - B. Türk
2. Engeli kaldırmak
"Karla kapanan yolu açmak."
3. Sarılmış, katlanmış, örtülmüş veya iliklenmiş olan şeyleri bu durumdan kurtarmak
"Kadın hamalı dışarı çıkardı, sonra çantasını açıp birkaç lira çıkardı." - M. Ş. Esendal
4. Bir şeyi, bir yeri oyarak veya kazarak çukur, delik oluşturmak
5. Tıkalı bir şeyi bu durumdan kurtarmak
"Su borusunu açmak."
6. Alanını genişletmek
"Anıtın çevresini açmak."
7. Birbirinden uzaklaştırmak
"Kollarını açtı."
8. Yarmak
"Çıbanı açmak."
9. Düğümü veya dolaşmış bir şeyi bu durumdan kurtarmak
"Yumağı açmak."
10. Bir toplantıyı, etkinliği başlatmak
11. Bir kuruluşu, bir iş yerini işler duruma getirmek
12. Bir aygıtı, bir düzeneği çalıştırmak
"Dönüş yolunda radyoyu açtık." - E. Şafak
13. Alışverişi başlatmak
"Bakan, tütün piyasasını açtı."
14. Rengin koyuluğunu azaltmak
"Bu boyayı biraz daha açmalı."
15. Yakışmak, güzel göstermek
"Bu renk odayı açtı."
16. Ferahlık vermek
17. Beğenmek
"Burası beni açmadı, başka yere gidelim."
18. Bir konu ile ilgili konuşmak
19. Avunmak veya danışmak üzere söylemek, içini dökmek
"Size derdimi açmaya geldim." - F. R. Atay
20. Satranç, poker vb. oyunları başlatmak
21. nsz Yapmak, düzenlemek
"Sınav açmak."
22. nsz Ayırmak, tahsis etmek
"Senin için üst katta bir oda açtık."
23. Görünür duruma getirmek
"Kollarını, göğsünü açmış."
24. nsz Bulutların dağılmasıyla gökyüzü aydınlanmak
"Hava açtı."
25. nsz Geçit sağlamak
"İki oda arasına kapı açtık."
26. Sıkılganlığını, utangaçlığını gidermek
"Öğretmen sürekli konuşuyor, öğrenciyi açmak istiyordu."
27. Savaşla almak, fethetmek
Açmak Kelimesinin Kökeni
<< ETü aç-Tarihte En Eski Kaynak
[ Mukaddimetü'l-Edeb (1300 yılından önce) ]
Kelime Kökeni
Arapça mlw kökünden gelen imlāˀ إملاء "dikte etme, yazı yazdırma" sözcüğünden alıntıdır. Arapça sözcük Aramice/Süryanice mlē מל "1. dolu, 2. herekeli yani sesli harfleri bildiren noktaları doldurulmuş yazı" sözcüğünün ifˁāl vezni (IV) masdarı olabilir; ancak bu kesin değildir. Bu sözcük Aramice/Süryanice #mly מלי "doldurma" kökünden türetilmiştir.
Ek Açıklamalar
İsim kullanımı acından ölmek deyiminde korunmuştur.