 |
Varşova Paktı üyesi devletler NATO üyesi devletler Tarafsız devletler Yugoslavya, Bağlantısızlar Hareketi üyesi devletler |
Demirperde, II. Dünya Savaşı'nın sonu olan 1945 yılından Soğuk Savaş'ın sonu olan 1991 yılına kadar Avrupa'yı iki ayrı bölüme bölen ideolojik çatışma alanlarını ve fiziksel sınırları tanımlar.
Yaygın olarak kullanılmaya başlanması
"Demirperde" terimi daha önce de kullanılmış olsa da 5 Mart 1946 tarihinde Winston Churchill'in, ABD'nin Missouri eyaletindeki Fulton kentindeki Westminster Koleji'nde verdiği söylevle benimsenmiş ve Soğuk Savaş'ın habercisi olarak tanımlanmıştır.
İçeriği
Terim, Sovyetler Birliği'nin ve ona bağlı olan uydu devletlerinin, batı ülkeleri ve Sovyet kontrolünde olmayan ülkelerle açık temasını engelleme çabalarını sembolize eder. Demirperde'nin doğu tarafında Sovyetler Birliği'ne bağlı veya Sovyetler Birliği'yle müttefik olan ülkeler yer almaktaydı. Demirperde'nin iki tarafındaki devletler kendi uluslararası ekonomik ve askeri ittifaklarını geliştirmiştir:
- Doğuda Sovyetler Birliği liderliğinde Karşılıklı Ekonomik Yardımlaşma Konseyi ve Varşova Paktı,
- Batıda Amerika Birleşik Devletleri liderliğinde Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü ve/veya Avrupa Topluluğu kurulmuştur.
Demirperde fiziksel olarak kıtanın ortasında Avrupa ülkeleri arasında savunma sınırı şeklini almıştır. Bir bütün olarak Perde'nin sembolü olan Berlin Duvarı ve Checkpoint Charlie, Doğu ve Batı arasındaki en önemli sınır kabul edilmiştir.
Bazı haritalarda Yugoslavya'da Demirperde'de gösterilir. Fakat Yugoslavya devlet başkanı Josip Broz Tito Sovyetlerin Yugoslavya'da hakimiyet kurmasını istememiş ve bağımsız bir Yugoslavya istemiştir. Bu yüzden Yugoslavya doğu bloğunda tam olarak yer almamıştır.
Soğuk Savaş'ın bitişi
Demirperde'nin yıkılma süreci Polonya'daki hoşnutsuzluk ile başlamış, ve Macaristan, Doğu Almanya, Bulgaristan, Çekoslovakya ve Romanya ile devam etmiştir. Romanya, Avrupa'da bir iç savaş sonucunda reel sosyalizmin devrildiği tek komünist devlet olmuştur.
 |
| Berlin duvarının kısmen yıkılmış hali. |
Günümüzde kullanımı
Ayrıca 2014 yılında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin Batı'nın Rusya'ya yeni bir Demirperde kurmak istediğini söyledi.
Demirperde kelimesi ne demek TDK sözlük anlamı ve açıklaması nedir?
isim, özel
İkinci Dünya Savaşı sonrası soğuk savaş döneminde, Batılı ülkelerin kendilerini Doğu Bloku ülkelerinden ayıran sınıra ve bu ülkelere taktıkları ad.