Bikarbonat, inorganik kimyada, (IUPAC-önerilen isim: hidrojen karbonat) karbonik asitin protonsuzlaştırılmasındaki bir ara yapı. HCO3− kimyasal formülene sahip moleküler iyondur.
Bikarbonat, pH tampon sisteminde hayatî derecede önemli biyokimyasal işleve sahiptir.
Bikarbonat iyonu bir merkez karbon atomu ve onu üçgensel düzlem (trigonal planar) düzeni ile saran üç oksijen atomu ile beraber bu oksijenlerin birine tutunmuş bir hidrojen atomundan oluşur. Nitrik asit ile izoelektroniktir. Karbonik asitin (H2CO3) konjuge bazı; aynı zamanda karbonat iyonunun konjuge asitidir.Denge reaksiyonları aşağıda gösterilmiştir:
CO3-2 + 2 H2O ⇄ HCO3- + H2O + OH- ⇄ H2CO3 +2 OH-Bikarbonat bileşikleri
- Amonyum bikarbonat
- Kalsiyum bikarbonat
- Karbonik asit
- Magnezyum bikarbonat
- Potasyum bikarbonat
- Sezyum bikarbonat
- Sodyum bikarbonat
Özellikleri
| Adlandırmalar | |
|---|---|
Sistematik IUPAC adı Hidroksidodioksidokarbonat(1−) | |
Diğer adlar Hidrojenkarbonat | |
| Tanımlayıcılar | |
CAS numarası |
|
3D model (JSmol) |
|
| 3DMet |
|
Beilstein Referansı | 3903504 |
| ChEBI |
|
| ChemSpider |
|
Gmelin Referansı | 49249 |
| KEGG |
|
PubChem CID |
|
CompTox Bilgi Panosu (EPA) |
|
SMILES OC([O-])=O | |
| Özellikler | |
| Molekül formülü | CHO3− |
| Molekül kütlesi | 61.0168 g mol−1 |
| log P | −0.82 |
| Asitlik (pKa) | 10.3 (Karbonatın konjuge asiti) |
| Baziklik (pKb) | 7.7 (Karbonik asitin konjuge bazı) |
| Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa). | |
bikarbonat kelimesi ne demek TDK sözlük anlamı ve açıklaması nedir?
isim, kimya, (bi'karbonat), Fransızca bicarbonate
Hidrojen karbonatların genel adı.
Su Ürünleri Terimleri Sözlüğü - 2007
İngilizce: bicarbonate
Hidrojen karbonlarının genel adı.
Veteriner Hekimliği Terimleri Sözlüğü -
İngilizce: bicarbonate
Bikarbonat anyonu kapsayan herhangi bir tuz. Kanda karbondioksitin önemli bir kısmı bikarbonat iyonu durumunda taşınır.
Kelime Kökeni
Fransızca bicarbonate "iki karbon atomu içeren molekül" sözcüğünden alıntıdır. Daha fazla bilgi için karbonat maddesine bakınız.
Tarihte En Eski Kaynak
[ c (1931) : çamaşırlardaki lekeleri temizlemek için bir miktar bikarbonat dö sodayı ]