Bıldırcın, sülüngiller (Phasianidae) familyasının Coturnix, Anurophasis, Perdicula, Ophrysia cinsinden küçük yapılı kuş türlerinin ortak adıdır. Yeni dünya bıldırcınları (Odontophoridae familyası) ve üç parmaklı bıldırcınlar (Turnicidae familyası) ise yakın olarak ilgili olmamalarına karşın görünüm ve davranış benzerlikleri sebebi ile bu şekilde adlandırılmışlardır.
Bilimsel sınıflandırması
- Âlem: Animalia (Hayvanlar)
- Şube: Chordata (Kordalılar)
- Sınıf: Aves (Kuşlar)
- Takım: Galliformes (Tavuksular)
- Familya: Phasianidae
Cinsleri
Özellikleri
Bıldırcınlar küçük, tıknaz yapıda karada yaşayan kuşlardır. Tohum yiyicilerdir, bunun yanında böcek ve benzeri küçük avlarla da beslenirler. Yerde yuva yaparlar, uçuşları kısa, ileri doğru hızlıcadır. Japon ve bayağı bıldırcın gibi bazı türler göçmendir ve uzun mesafelere uçarlar.
Bazı bıldırcınların yetiştiriciliği yapılır. İnsanlar tarafından yumurta üretmek için tutulurlar. Bıldırcınlar iyi şartlarda yıllık 200-300 yumurta yapabilirler ve jumbo olarak yetiştirilen ırklar normal bıldırcınlara göre 3 kat fazla et ağırlığa ulaşabilirler.
Sınıflandırma
- Coturnix
- Coturnix coturnix
- Coturnix japonica
- Coturnix pectoralis
- Coturnix novaezelandiae
- Coturnix coromandelica
- Coturnix delegorguei
- Coturnix ypsilophora
- Coturnix adansonii
- Coturnix chinensis
- Coturnix gomerae
- Anurophasis
- Anurophasis monorthonyx
- Perdicula
- Perdicula asiatica
- Perdicula argoondah
- Perdicula erythrorhyncha
- Perdicula manipurensis
- Ophrysia
bıldırcın hakkında bilgi nedir TDK sözlük anlamı ve açıklaması ne?
isim, hayvan bilimi
Tavukgillerden, boz renkli, benekli, etinden ve yumurtasından yararlanılan göçebe kuş (Coturnix).
TDK etimoloji sözlüğü
Ağızlarda bildircin, bildirçin biçimlerinde görülür. Akdeniz ağızlarında mildircin, mildirçin olarak kullanılır.
~ Az bildirçin. -Sag püdürçün.
Eski Kıpçakçada bıldırcın olarak kalmıştır. Çağdaş diyalektlerde bıldırcın sözünün dar bir alanda kaldığı göze çarpıyor. Diyalektlerde bu sözün yerini bödene biçimi almıştır: Tkm bedene ‘bıldırcınʼ. -Blk bedene. -TatK büdene. -Krg bödöne. -Kzk bödene. -Kklp bödene. -Nog bödene. -Tuv bödene. Tuvalar bıldırcına matpadak adını da verirler. -Tel, Şor pödüne. -Alt pödüne. -YUyg bödüne.
Bu sözün Moğolcadan alındığını biliyoruz (Moğ bödüne). -Tuvaların bıldırcına verdikleri matpadak adı, bu kuşun çıkardığı sesten gelir. Tatar ve Başkurtların bıldırcına verdikleri bıtbıldık adının da kuşun sesinden geldiği açıktır. Kırgızların kullandıkları bıtbıldık adı da kuşun sesine dayanır. Özbekler de bıldırcına pitpildik adını verirler.
Kâşgarlı Mahmudʼun tanıklığına göre Orta Türkçede bıldırcına budursın adı verilir. Bu adın sonundaki -sın, eski ve yeni diyalektlerde çok seyrek kullanılan bir ektir. bk. Vásáry: Journal of Turkology l, 1993, 126. Orta Türkçe budursın adıyla bıldırcın biçimi arasında bir bağ kurulabilir mi, bilmiyoruz. Clauson, budursınʼnın *buldursın biçiminden geldiğini dile getirmiştir. Ona göre *buldursınʼın sonundaki ek de kuş adlarında sıklıkla kullanılan -in ekiyle karşılaştırılabilir. Bu duruma göre *buldursın biçimindeki -l-ʼnin sonradan düştüğü düşünülebilir. Sagayca püdürçin biçiminin de *püldürçünʼden geldiği tahmin edilebilir.
Leksika (173) *budur-, *bıldur- köklerinden yola çıkarak Orta Türkçe budursın, Orta Kıpçakça buyurçun, buyurçun, -Kzk bulduruk, -Hak pudurçın, püdürçün, -Yak bılcırıt, bıllırıt biçimleriyle birleştirmiştir.
Şorlar bıldırcına sebrey adını verirler.
Farsça buldurcīn, buldurçīn ‘a quailʼ Türkçeden alınmıştır.
undefined
Deny: Grammaire 348; Palló: NyK 46: 157; Ramstedt: KWb 54a; Räsänen: MTS 94; V 73-74, 82b, 88a; Doerfer: TMEN 98, 764; UAJb 40: 252; Ligeti: AOH 14: 2; KSINA 83: 8; Brockelmann: OGM 18.§ O, 31. §; Pelliot: BSOS 6: 575; Egorov: ÊS 169; Sevortyan: ÊSTJa 1978, 101-102, 305-306; Róna-Tas: Néprajz és Nyelvtudomány 15-16: 84; ResAltL 202; Halasi-Kun: AE-MAe 1: 185; Şçerbak: JTS 13: 137; Miller: Róna-Tas Arm 145. s. 75. not; Leksika 173.
Zooloji Terimleri Sözlüğü - 1963
İngilizce: quail, Fransızca: caille des blés, Almanca: Wachtel
(Coturnix coturnix): Tavuksular (Galliformes) takımının sülüngiller (Phasianidae) familyasından bir kuş türü. Uzunluğu 20 cm. Avrupa, Asya ve Afrikada yaşar. Göçücüdür.
Biyoloji Terimleri Sözlüğü - 1998
İngilizce: quail, Fransızca: caille des blés, Almanca: Wachtel, Latin: Coturnix coturnix
Tavuksular (Galliformes) takımının, sülüngiller (Phasianidae) familyasından, 20 cm kadar uzunlukta, Avrupa, Asya ve Afrika'da yaşayan göçmen bir tür.
Veteriner Hekimliği Terimleri Sözlüğü -
İngilizce: quail
Sülüngiller familyasından 18-20 cm boyunda, küçük başlı, narin ve sert gagalı, başı koyu kahve rengi ve gözlerin çevresi beyaz halkalı bir kuş türü.
Kelime Kökeni
Eski Türkçe budursın sözcüğünden evrilmiştir.
Tarihte En Eski Kaynak
budursın "aynı anlamda" [ Divan-i Lugat-it Türk (1070) ]
böyürçin [ Ebu Hayyan, Kitabü-l İdrak (1312) ]
bıldırcın [ TDK, Tarama Sözlüğü (1400 yılından önce) ]