kayın

 

kayın
Avrupa kayını (Fagus sylvatica)

Kayın (Fagus), kayıngiller (Fagaceae) familyasının Fagus cinsinden değerli orman ağaçlarına verilen ad.

{tocify} $title={İçindekiler}

Bilimsel sınıflandırması

Morfolojik özellikleri

Kışın yaprağını döken orman ağaçlarıdır. Sürgünler pseudoterminal tomurcukludur ve yan tomurcuklar iki sıralı sarmal dizilirler. Çok sayıda pullarla örtülmüş bulunan iğ biçimindeki sivri uçlu ve büyük tomurcuklar sürgünlere yatık değil, onlarla açı yapacak şekilde dizilmiştir. Yaprak ayası dişli veya düzdür; nispeten kısa bir sapı, zamanla dökülen şerit halinde kulakçıkları vardır. Açık gri veya koyu gri renkli kabukları ağaçların hayatı boyunca çatlamadan düz ve pürüzsüz kalır. Üç köşeli kızılkestane renkli, sert kabuklu meyve nus büyüktür. Olgulaşınca kupula 4 parçaya ayrılır. İçindeki 2 adet nus meyve dökülür. Meyvelerin tohumu yağlıdır.

Doğu Kayın ağacı gövdesi
Doğu Kayın ağacı gövdesi


Kullanımı

Mobilya, kontrplak, araba, parke, ayakkabı kalıbı, ambalaj sandığı, oyuncak, sandal ve fırın kürekleri, alet sapları, iş ve marangoz tezgâhları, maden direği, yakacak odun gibi.

Türkiye'de doğal olarak 2 türü bulunur. Bunlar doğu kayını ve Avrupa kayını'dır.

Kayın tomruğundan elde edilen kereste mamulleri çatlamaya çok müsait olduğundan dolayı sert hava alan yerde ve güneş ışığına maruz bırakılmaması gerekir.İmkanlar müsait ise tam reaksiyon almak için kereste fırınlarına sokularak 15 gün ile 6 ay arasında fırınlanması gerekmektedir. Ağaç içerisindeki nem ile işleme yapıldığında ağaç şekil değiştirip yamulmalar çarpılmalar olabilir.

Doğu kayını
Doğu kayını (Fagus orientalis)

Türleri

Melezler

  • Fagus x moesiaca
  • Kırım kayını (Fagus x taurica) (Fagus orientalis x Fagus sylvatica)

Avrupa kayını (Fagus sylvatica)
Avrupa kayını (Fagus sylvatica)

kayın ne demek TDK sözlük anlamı ve açıklaması nedir?

kayın (I)

1. isim, bitki bilimi Kayıngillerin örnek bitkisi olan, 30-40 metre boyunda, 2 metre çapında, kışın yapraklarını döken, kerestesi beyaz ve değerli olan bir orman ağacı (Fagus orientalis).

2. sıfat Bu ağaçtan yapılmış.

kayın, -ynı (II)

isim

Kadın veya kocaya göre birbirlerinin erkek kardeşi, kayınbirader, ini:

      "Sabahleyin kaynım beni bir katıra bindirdi." - Halide Edip Adıvar

Biyoloji Terimleri Sözlüğü - 1998

İngilizce: beech, Fransızca: hêtre, Almanca: Bucke, Latin: Fagus

Kayıngiller (Fagaceae) familyasından, yapraklarını döken, kerestesi kıymetli olan, ülkemizde Doğu ladini (Fagus orientalis) ve Avrupa kayını (F.sylvatica) olmak üzere iki türü bulunan bir cins.

Kelime Kökeni

kayın (I)

Eski Türkçe kadın sözcüğünden evrilmiştir.

Tarihte En Eski Kaynak

kadın "kayın peder" [ Uygurca İyi ve Kötü Prens Öyküsü (1000 yılından önce) : öz kadını yeriŋe tegdi [öz kayınpederinin ülkesine vardı] ]

kadın "evlilik yoluyla hısım" [ Divan-i Lugat-it Türk (1070) ]

kaynana [ Ahterî-i Kebir (1545) ]

kayın (II)

Eski Türkçe kadıŋ sözcüğünden evrilmiştir.

Tarihte En Eski Kaynak

kadıŋ "kayın ağacı, fagus" [ Divan-i Lugat-it Türk (1070) ]

Yorum Gönder

Daha yeni Daha eski